Andrzej Kulka » Leksykon miast » Split
Split



Mimo, że Split jest miastem o ponad tysiąc letniej historii, nazwać go można miastem wiecznie młodym, tętniącym życiem… Mieszkańcy Splitu, którym jest około 300 tysięcy, to wyjątkowo pogodni ludzie, którzy nadają miastu ciepły i typowo śródziemnomorski charakter. Ze względu na wyjątkowość tego miejsca, jest pod ochrona UNESCO – zostało wpisane w rejestr światowego dziedzictwa kultury.

Położenie i warunki naturalne

Split znajduje się w rejonie północnego wybrzeża Morza Śródziemnego, w samym centrum wybrzeża Adriatyckiego, w bezpośrednim pobliżu rzeki Jadro i Zrnovicy.

Charakteryzuje się wyjątkowo łagodnym klimatem i zachęca duża ilością słonecznych dni – około 2700 godzin nasłonecznienia rocznie! I co ważne – nawet w zimie można cieszyć się słońcem… Średnia temperatura w okresie letnim wynosi ponad 20 stopni Celsjusza a w zimie (nawet w najzimniejszym miesiącach – grudniu i styczniu) nie schodzi poniżej zera, wynosi około 7 – 8 stopni Celsjusza.

Split jest centrum przemysłowym, gospodarczym i uniwersyteckim, ale nie powoduje to, że nie ma tu miejsc, dających wytchnienie od zgiełku miejskiego. Prawdziwą „zieloną duszą” Splitu jest wzgórze Marjan – park, dający możliwości uprawiania różnych sportów, spacerów i nacieszenia się piękną przyrodą.

Komunikacja

Do Splitu można się dostać różnymi drogami. Można wybrać tzw. Jadrańską magistralę, która prowadzi wzdłuż morza. Inna, dogodna trasa, łączy Split z drogami kontynentalnej Chorwacji. Droga morska prowadzi z Rijeki i z Dubrownika oraz ze wszystkich okolicznych wysp jak również z sąsiednich Włoch.

Split posiada swoje lotnisko, które ma połączenia z metropoliami europejskimi oraz z Zagrzebiem – kilka razy dziennie.

Na północ Chorwacji i dalej, do Europy, można podróżować po pociągiem, którym – co ważne – można także przetransportować samochód.

Historia miasta

Istnienie Splitu łączy się niewątpliwie z cesarzem Dioklecjanem, który około roku 293 zdecydował zbudować tu swoją cesarską willę – pałac. W tej zachwycającej budowli, wielkości około 300 tysięcy metrów kwadratowych, zamieszkał zaraz po tym jak odszedł z tronu rzymskiego imperatora.

Pałac, przez stulecia, zamienił się w miasto, którego pierwsi mieszkańcy, pochodzący z pobliskiej Salony, schronili się tu uciekając przed Awarami i Słowianami.

Przez lata mieściły się tu różne władze – od chorwackich królów począwszy (w X wieku), poprzez administracje węgierskie, władców francuskich aż na monarchach austro – węgierskich kończąc. Dziś, odnajdywanie śladów tych wszystkich, jakże różnych kultur, może być nie lada atrakcją i na pewno taka różnorodność stanowi o wyjątkowości tego miejsca.

Split jest miastem – pomnikiem, w który to mieści się cała masa muzeów i galerii, dzięki czemu wciąż żyje swoją historią oddychając jednocześni teraźniejszością...

Kuchnia

Split charakteryzuje się specyficznymi małymi piwniczkami i restauracjami serwującymi owoce morza, ryby i inne morskie specjały. Będąc w tym rejonie nie można nie spróbować słynnej dalmatyńskiej trawaricy oraz lozowaczi.

Inne typowe dania to: prszut, słone sardynki, pieczona lub gotowana jagnięcia i paszticada z kluskami.

Najsłynniejsze słodkości Splitu to rożada i dalmatyńskie chrusty.

Mówiąc o kuchni, nie sposób nie wspomnieć o winach. Czarne to przede wszystkim Dingac, Postup, Faros i Babic. Z białych najbardziej znane są: Posip, Marastina i Bogdanusa.

Zakwaterowanie

Prócz miejskich i podmiejskich hoteli, Split oferuje prywatne domy rodzinne tak w centrum miasta jak i w zaciszu okolicznych mieścin.

Zakupy

Charakterystyczne dla Splitu, tak jak dla całej nadmorskiej Chorwacji, są sklepiki z pamiątkami, antykwariaty, małe sklepiki mieszczące się w wąskich, zacisznych uliczkach z kamiennymi murami, dające wytchnienie przed gorącym słońcem.

Są tu także duże centra handlowe i duże domy towarowe, znajdują się one jednak na obrzeżach miasta.

Sport i rekreacja

Łagodny klimat Splitu jak najbardziej sprzyja rekreacji i uprawianiu sportu przez cały rok na świeżym powietrzu. Można tu korzystać z kortów tenisowych, grac w koszykówkę, siatkówkę, piłkę nożną… popularna jest żegluga oraz pływanie w licznych basenach – także krytych. Dodatkową atrakcją jest wiosłowanie w spokojnych zatokach, wspinaczka na stromych ścianach wzgórza Marjan oraz ścieżka zdrowia w marjańskim parku, gdzie można jeździć na rowerze czy po prostu spacerować i cieszyć się otaczającą przyrodą.

Warto zobaczyć

Wokół samego Splitu, wokół miasta, jest wiele miejsc, które niewątpliwie są godne polecenia.

Świadectwem antycznej przeszłości regionu jest Salona, która niegdyś była rzymska prowincją, zwana Dalmacją.

Miasto Trogir jest zapisane w rejestrze UNESCO i jest niebywałym miastem – muzeum.

Na południe od Splitu, przy drodze do Sinja, znajduje się twierdza Klis. Jest to budowla wzniesiona na skale, która miała bronić ludnośc przed najazdami tureckimi. W pobliżu tej twierdzy można korzystac z takich atrakcji jak jazda konna, spływy kajakowe na rzece Cetyna czy nawet rafting.

Około 30 kilometrów od Splitu umieszczą się trzy Maryjne świete miejsca: Matka Boska Sinjska, Mała Mtaka Boska w Solinie i mały Lurd w miejscowości Vepric.

Źródło: informacja własna
1
Leksykon miast
WARTO ZOBACZYĆ

Ukraina: Na tropie Kresów
kontakt
copyright (C) 2004-2005 Andrzej Kulka                                             powered (P) 2003-2005 ŚwiatPodróży.pl