Andrzej Kulka » ¦wiat » Birma: Rêkodzie³o z Mandalay
Birma: Rêkodzie³o z Mandalay

tekst Piotr Szuszkiewicz fot. S³awek Pliszka


Marionetka
Mandalay by³o ostatni± stolic± birmañskich królów. Anglicy zdobywaj±c Górn± Birmê za³o¿yli now± stolicê w Rangoon. Dzi¶ miasto ze swoimi 800 tysi±cami mieszkañców pozostaje kulturaln± stolic± Myanmaru. Swoje siedziby maj± tu malarze i arty¶ci. Pracownie rze¼biarskie i odlewnie pos±gów prowadzone s± przez starych mistrzów. Tutaj mo¿na z ³atwo¶ci± obserwowaæ tkaczy przy wykañczaniu arrasów zwanych kalaga lub z³otników robi±cych miniaturowe listki z³ota, którymi pokrywa siê pos±gi Buddy. W sklepach z antykami mo¿na znale¼æ stare manuskrypty zwane parabaiks i kamawas.

Marionetki i pos±gi

Zobacz  powiêkszenie!
Marionetka
S³ynne w ca³ej Azji Po³udniowo - Wschodniej marionetki produkowane s± w Mandalay na du¿± skalê. Ich narodziny zwi±zane s± z powstaniem ministerstwa sztuk piêknych w XVIII wieku na dworze króla Birmy. Po podbiciu Syjamu dziesi±tki artystów przenios³o siê w okolice Mandalay. Narodzi³a siê wówczas nowa forma teatru dramatycznego, gdzie ¿ywych aktorów zast±pi³y marionetki. Nawi±zuj±c do eposu Ramajamy, postacie wyrze¼bione z drewna i odziane w barwne szaty przedstawia³y nie tylko ludzi, ale równie¿ zwierzêta i mitologiczne potwory.

Zobacz  powiêkszenie!
Dzwonek z Mandalay
Pos±gi Buddy ró¿nych rozmiarów s± odlewane ju¿ od X wieku. Proces zwany metod± wosku traconego, tak rozpowszechniony po¶ród kowali Afryki Zachodniej, jest do dzi¶ u¿ywany w mandalajskich odlewniach. Formy uzyskuje siê tu z mieszaniny ry¿owych ³usek, gliny, nawozu i wody. Przy odlewaniu bronzowych pos±gów Buddy powstaj± tak¿e liczne gongi i dzwonki. Wiele z nich jest prawdziwymi dzie³ami sztuki.

Zobacz  powiêkszenie!
Pos±g z marmuru
Piêkne pos±gi Buddy ciosane s± z bia³ego marmuru lub zielonego jadeitu, cenionego bardzo w Chinach. Do ich polerowania zatrudnia siê kobiety.

Wyroby z laki

Zobacz  powiêkszenie!
Wyroby z laki
Naczynia z laki wytwarzane s± w okolicy od tysi±ca lat. Liczne warsztaty rodzinne specjalizuj± siê w wyrobie misek, talerzy lub pojemników na ¿ywno¶æ. Dobrej jako¶ci naczynia nigdy nie przepuszczaj± wody i s± odporne na uszkodzenia. W jednej z fabryk poproszono mnie abym poskaka³ po talerzach roz³o¿onych na posadzce. Swoim ciê¿arem osiemdziesiêciu kilogramów nie mog³em uczyniæ ¿adnego uszczerbku w nowo wyprodukowanych naczyniach.

Zobacz  powiêkszenie!
Podczas wykañczania kalagi
Czasami drogie meble tekowe s± kryte lak± na zamówienie. Je¶li przysz³y w³a¶ciciel ¿yczy sobie gamê piêciu naturalnych kolorów, wówczas ich produkcja trwa oko³o pó³ roku. Kolejne warstwy barwnej laki potrzebujê tygodni na wyschniêcie.

Osobi¶cie gustujê w okr±g³ych pude³kach do betelu. Jak Myanmar d³ugi i szeroki, rzucie owoców betelu jest ulubionym zajêciem mê¿czyzn. Niektórzy z nich trzymaj± swoje drogocenne owoce w piêknych pude³kach z laki. Maj± w nich równie¿ miseczkê do spluwania. U¿ywaj± j±, kiedy pozostaj± w domu podczas pory deszczowej i oddaj± siê swemu ulubionemu zajêciu.

¬ród³o: informacja w³asna
1
¦wiat
WARTO ZOBACZYÆ

Mongo³owie - ludzie dzikich stepów
kontakt
copyright (C) 2004-2005 Andrzej Kulka                                             powered (P) 2003-2005 ¦wiatPodró¿y.pl