Jak poinformował PAP koordynator projektu, Marceli Ślusarczyk, Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturowego Jury powstaje w rejonie parkingu pod Górą Zborów przy znajdującej się w jej zboczach Jaskini Głębokiej. W budowanych tam obiektach o łącznej powierzchni ok. 300 m kw. znajdą się m.in. wystawy oraz miejsca dla twórczego poznawania przyrody i kultury regionu.

W głównym dwukondygnacyjnym obiekcie na parterze prezentowane będą m.in. interaktywne ekspozycje. Na użytkowym poddaszu w pracowniach warsztatowych i salach laboratoryjnych będzie można przy pomocy specjalistów np. wyrabiać ceramikę czy opisywać artefakty archeologiczne. Całość, choć nowoczesna, ma nawiązywać do tradycji architektonicznej regionu, m.in. dzięki elewacji z elementami wapienia i cegły.

„Jura cierpi na brak miejsca, w którym eksponowane jest dziedzictwo tego regionu – przyrodnicze i kulturowe. A jest to tak naprawdę raj dla paleontologów, paleobotaników, geologów. Wszystko to, co przez dziesiątki lat zostało tam znalezione, zalega w magazynach Uniwersytetów Wrocławskiego, Szczecińskiego, Łódzkiego, a przede wszystkim Śląskiego” – powiedział PAP Ślusarczyk.

„Jednym z założeń utworzenia centrum jest przeniesienie do niego tego, co zalega w magazynach. Centrum ma stać się atrakcją i zaczątkiem świadomej eksploracji turystycznej, aby nie tylko tu przyjechać, (...), ale i poznać tak naprawdę tę część Jury od środka, trochę bardziej świadomie” – zaznaczył.

Ślusarczyk wyjaśnił, że budowa głównego zaprojektowanego już budynku przyszłego centrum powinna na dobre rozpocząć się po ustąpieniu zimy. Część obiektów, m.in. istniejąca od dwóch lat Zagroda Edukacyjna, już stoi. Całość, po wykończeniu i wyposażeniu, ma zostać oddana do użytku pod koniec roku.

Częścią przyszłego centrum stanie się też jaskinia. W ubiegłym roku zabezpieczono i przystosowano do ruchu turystycznego dostępną wcześniej dla każdego Jaskinię Głęboką. Po przeprowadzonych pracach wejście do jaskini jest możliwe tylko z przewodnikiem. Jaskinia została oświetlona, przygotowano w niej materiały dydaktyczne.

Od kilku lat Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej prowadzi też program ochrony muraw kserotermicznych, związany z projektem przywrócenia na Jurze owczarstwa pod nazwą Owca Plus. Przy pomocy amerykańskich sponsorów kupiono już 19 stad owiec, przekazanych nieodpłatnie gospodarzom. Owce pomagają chronić cenne murawy m.in. w rejonie Góry Zborów.

„Jednym z elementów sukcesu przyrodniczego jest sukces ekonomiczny lokalnych społeczności. Kompromis koegzystencji ekonomicznej między przyrodą, a człowiekiem to klucz do sukcesu ochrony. (...) Powstające centrum będzie więc też m.in. miejscem sprzedaży pamiątek bazujących np. na owczej wełnie” – zaznaczył Ślusarczyk.

Całkowity koszt utworzenia Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturowego Jury pod Górą Zborów to ponad 2,5 mln zł, z czego ponad 1,8 mln zł to środki Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego.

Prócz projektu budowy centrum Towarzystwo prowadzi też rozmowy dotyczące objęcia przezeń unijną formą ochrony w ramach sieci Natura 2000 liczącej ok. 1,4 tys. hektarów tzw. Ostoi Kroczyckiej. Towarzystwo złożyło już wespół z Uniwersytetem Śląskim do samorządu województwa śląskiego unijny projekt związany z tym przedsięwzięciem o łącznej wartości ok. 7 mln zł.

Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej już od dwóch lat szczyci się tym, że zarządza gruntami na terenie objętej rezerwatem przyrody Góry Zborów. Ten model ochrony przyrody - z udziałem organizacji pozarządowych - ma zostać wpisany do opracowywanej właśnie nowej strategii ochrony przyrody województwa śląskiego na lata 2011-2030.