Na początku września Roku Pańskiego 1682, francuski podróżnik Robert Cavalier, Sieur de la Salle wbił krzyż w ziemię na brzegu Missisipi i w imieniu Króla Słońce Ludwika XIV proklamował dorzecze wielkiej rzeki jako terytorium należące do Francji.

Region - adekwatnie ochrzczony Luizjana - był zbadany już przez Hiszpanów na początku XVI stulecia, jednakże ci pierwsi biali odkrywcy odeszli nie znalazłszy oczekiwanych skarbów.

Francuzi, dla odmiany, nie dali za wygraną i w 1699 roku kolonizacyjna ekspedycja prowadzona przez Pierre Moyne, Sieur Iberville, założyła osiedla nad brzegami Zatoki Meksykańskiej. Postęp w zasiedlaniu był jednak powolny, i dopiero gdy Król Słońce opuścił ten świat, jego następca - Filip Książe Orleański - doszedł do władzy jako regent pięcioletniego wówczas Ludwika XV. Na dworze Filipa duże wpływy posiadał pochodzący ze Szkocji doradca finansowy John Law, który zachęcił regenta do mającej przynieść szybki i wielki zysk inwestycji w dziewicze tereny nad oceanem. Francja co prawda na tej nowej inicjatywie nic się nie wzbogaciła (nawet straciła), ale Luizjana zyskała wiele: w 1717 roku założono Nowy Orlean, a jego populacja w ciągu pierwszych 4 lat wzrosła z 400 do 8 tysięcy mieszkańców. Nowy Orlean trafił na mapy świata.

Przechodzę z nabrzeża na rynek główny, czyli Jackson Square. Tutaj bardzo wyraźnie widać wpływy zarówno francuskiej, jak i późniejszej, hiszpańskiej i wreszcie amerykańskiej architektury. Siadam pod bananowcem, wyjmuję z kieszeni przewodnik i odtwarzam dawne, kolonialne dzieje.

Życie w delcie Missisipi nigdy nie było łatwe, miasto ulegało napadom Indian, licznym epidemiom i powodziom kapryśnej rzeki. Do 1722 roku Nowy Orlean - założony na planie prostokątnie przecinających się ulic - miało już za sobą katastrofalną powódź i równie groźny w skutkach huragan. A jednak nadal wzrastało. Mniej więcej w tych latach do Luizjany poprzez karaibskie wyspy zaczęły też docierać rzesze niewolników z Afryki, zmieniając na zawsze etniczną mozaikę Południa późniejszych Stanów.

Wewnętrzne kłopoty Francji doprowadziły króla Ludwika XV do decyzji o tajnej sprzedaży Luizjany (1762) swojemu kuzynowi, królowi Hiszpanii, Karolowi III. Wieść o transferze nie została dobrze przyjęta przez mieszkańców Miasta Półksiężyca, którzy - zwłaszcza prominenci - obawiali się nadejścia znacznie surowszych rządów.

W dniu 5 marca 1766 roku w Nowym Orleanie wylądował hiszpański administrator Don Antonio de Ulloa, zdolny naukowiec, pozbawiony jednak politycznego wyczucia społecznych nastrojów. Po zaledwie dwóch latach, Ulloa, w miarę narastania protestów został zmuszony do ucieczki.

Hiszpanie przygotowali niesfornym Orleańczykom właściwą odpowiedź; w środku lata 1769 na Missisipi zakotwiczyły 24 okręty marynarki wojennej z 2600 żołnierzami na pokładzie dając bezprecedensowy pokaz siły. Generał Alejandro O`Reilly obejmując rządy nad miastem i prowincją uśmiercił oponentów i bez dalszych przeszkód wprowadził zmiany w nowej administracji. Place d`Armes przemianowano oczywiście na Plaza de Armas.

Kiedy w Europie Napoleon Bonaparte umocnił władzę, przypomniał sobie o dawnej kolonii za oceanem i wymógł na Hiszpanii oddanie Luizjany. Dokumenty zostały już podpisane, ale powstanie na Dominikanie uniemożliwiło Francuzom faktyczne przejecie kolonii. W tym czasie prezydent USA Tomasz Jefferson, widząc zagrożenie dla handlu w dolinie Missisipi, postanowił odkupić od Napoleona rozlegle tereny dzisiejszych południowych Stanów Zjednoczonych. W wyniku transakcji z 1803 roku Luizjana (wraz z całym pasem ziem aż po Oregon) dostała się w ręce Amerykanów.

Kiedy stoję na środku placu Jackson Square, te historyczne fakty zdają się przemawiać z okolicznych gmachów. Katedra - od 1964 roku bazylika - stoi w miejscu starego, francuskiego kościółka postawionego w 1724 roku pod wezwaniem Świętego Ludwika. Nazwa nie dotyczy Króla Słońce, ale świętego Ludwika IX, który w XIII wieku poprowadził Francuzów na dwie wyprawy krzyżowe.

Obecne zabudowania katedry pochodzi z 1851. Ciekawostka, w 1987 roku, po wizycie w Nowym Orleanie papieża Jana Pawła II, placyk pomiędzy Katedrą a Prezbiterium nazwano Place Jean Paul Deux!

Oba okazałe budynki po obu stronach bazyliki pochodzą z czasów hiszpańskich, z lewej jest to Cabildo, czyli siedziba Rady Miejskiej, a z prawej wspomniane już Prezbiterium. Na samym środku Plaza de Armas, stoi teraz pomnik generała Andrew Jacksona, a plac nosi jego nazwę.

Wokół ozdobnego, metalowego ogrodzenia codziennie rozstawiają swoje kramy artyści rozmaitego autoramentu; malarze, muzycy, wróżbiarze. Teraz - w porze karnawału - mają tłumy klientów W powietrzu rozbrzmiewa jazz, unosi się zapach lokalnych potraw. Kuchnia Nowego Orleanu w harmonijny sposób łącząca elementy francuskie, hiszpańskie, kreolskie i karaibskie to długi i wdzięczny temat.

Jest jeszcze zbyt wcześnie na posiłek, jadę więc na południowe przedmieścia...