Po tym jak Zhao został Sekretarzem Generalnym, ekonomiczne i polityczne reformy, których bronił, napotkały na wzrastające ataki. Jego propozycja w maju 1988 r., aby przyspieszyć reformę cenową, doprowadziła do rozległych powszechnych skarg z powodu gwałtownej inflacji i dała początek pojawieniu się przeciwników szybkich zmian, otwarcie nawoływujących do większej centralizacji ekonomicznej kontroli i bardziej ścisłych restrykcji wobec zagranicznych wpływów. Wydarzenia te doprowadziły do rozpoczęcia politycznej debaty, która podgrzała jeszcze bardziej nastroje podczas zimy 1988-89r.

Śmierć Hu Yaobanga 15 kwietnia 1989 r. zbiegła się z rosnącą ekonomiczną zapaścią spowodowaną przez wysoką inflację, która stała się tłem dla dużego w skali ruchu studentów, intelektualistów i innych części miejskiej populacji. Studenci uniwersytetu i inni obywatele Pekinu, którzy obozowali na Placu Tiananmen, opłakiwali śmierć Hu i protestowali przeciw zwolnieniu reform. Ich protesty, które rosły wbrew rządowym wysiłkom, nawoływały do walki z wszechobecną korupcją i obrony wolności gwarantowanych przez chińską Konstytucję. Protesty rozpoczęły się również w wielu miastach kraju m.in. w Szanghaju i Guangzhou.

Stan wojenny został wprowadzony 20 maja 1989 r. Wieczorem 3 czerwca i wczesnym rankiem 4 czerwca, jednostki wojskowe zostały wprowadzone do Pekinu. Użyto zbrojnych sił do usunięcia demonstrantów z ulic. Nie ma oficjalnych informacji o liczbie zabitych w Pekinie ale większość obserwatorów uważa, iż ofiary można liczyć w setkach.

Po wydarzeniach 4 czerwca, gdy obce rządy wyrażały przerażenie spowodowane brutalnym rozprawieniem się z demonstrantami, rząd centralny wyeliminował pozostałe źródła zorganizowanej opozycji, aresztował wielu protestujących oraz ograniczył ogólną liczbę studentów ale również liczbę kadry partyjnej i urzędników rządowych.

Następnie, w konsekwencji wydarzeń 4 czerwca, odżyli konserwatyści. Ich działania doprowadziły do wyhamowania ekonomicznych reform. Rozpędu nadała im dopiero dramatyczna wizyta Deng Xiaopinga w południowych Chinach na początku roku 1992. Silny nacisk Denga na budowę ekonomii rynkowej otrzymał oficjalną aprobatę na XIV Kongresie Partii. Rok później młodzi liderzy, nastawieni przychylnie do reform, rozpoczęli swój marsz na najważniejsze pozycje w partii. Deng i jego zwolennicy argumentowali, że kierowanie gospodarką mającą na celu podniesienie standardu życia, powinno być celem priorytetowym polityki Chin nawet jeśli ma to oznaczać przyswojenie mechanizmów kapitalistycznych. Po tej wizycie Komunistyczna Partia Politburo publicznie poparła politykę ekonomicznej otwartości. Chociaż, unikając w znacznej mierze reform politycznych, Chiny konsekwentnie postanowiły uznać otwarcie ekonomi na zewnątrz za swój główny, priorytetowy cel.

Zdrowie Denga pogorszyło się wiele lat przed jego śmiercią w 1997 r. Podczas tamtego okresu prezydent Jiang Zemin i inni członkowie jego generacji stopniowo przejęli kontrolę nad codziennymi funkcjami rządu. Ta "trzecia generacja" przywódców skupiła się wokół prezydenta Jianga.

Jiang został wybrany ponownie na prezydenta w marcu 1998 r. podczas IX Narodowo Ludowego Kongresu. Premier Li Peng, zgodnie z wymogiem konstytucji, ustąpił ze stanowiska. Został wybrany przewodniczącym kongresu. Natomiast nowym premierem został Zhu Rongji.

Chiny są mocno zaangażowane w proces ekonomicznych reformy i otwierania się na zewnętrzny świat. Chińskie przywództwo uznało reformę krajowego przemysłu jako rządowy priorytet. Rządowa strategia, w osiągnięciu tego celu, zawiera prywatyzację na dużą skalę niedochodowych przedsiębiorstw należących do państwa. Ograniczono również rządową biurokrację.

Począwszy od roku 1978 chińskie przywództwo próbowało wydostać gospodarkę z sowieckiej, powolnej koncepcji centralnego planowania do gospodarki bardziej rynkowej ale nadal podlegającej sztywnej kontroli rządu. W końcu władze zamieniły stary system kolektywizacji podnoszącej autorytet lokalnych urzędników i kierowników polowych na system prywatnej odpowiedzialności za gospodarstwo domowe, rozwijając tym samym szeroką gamę małych przedsiębiorstw w usługach i przemyśle lekkim oraz otwierając gospodarkę na handel zagraniczny i inwestycje. Wynik był oszałamiający. PKB wzrósł czterokrotnie od 1978 r. Produkcja rolnicza podwoiła się w latach osiemdziesiątych. Przemysł również się poprawił, zwłaszcza na terenach przybrzeżnych, w pobliżu Hong Kongu i przeciwległego Tajwanu, gdzie obce inwestycje pobudziły produkcję towarów, również na eksport. Lecz wystąpiły także minusy jakich doświadczył rząd tej hybrydy systemów politycznych. Z socjalizmu- biurokracja i wszechobecna korupcja, z kapitalizmu- zdestabilizowana inflacja. Pekin okresowo wycofał kontrolę centralną. W latach 1992-97 roczny wzrost PKB wzrastał, szczególnie w przybrzeżnych obszarach, przeciętnie o 10% (według oficjalnych obliczeń). Pod koniec roku 1993 rząd wprowadził dodatkowe długoterminowe reformy mające na celu przekazanie większej swobody instytucjom rynkowym oraz wzmocnienie kontroli centralnej nad systemem finansowym; państwowe przedsiębiorstwa w dalszej mierze mogły by dominować na kluczowych gałęziach przemysłu- miało się to teraz nazywać "Socjalistyczną ekonomią rynkową". W latach 1995-97 inflacja ostro się obniżyła dając odbicie w bardziej napiętej polityce monetarnej i decyzji do kontrolowania w większej mierze cen jedzenia. W tym samym czasie rząd walczył z: (a) ściąganiem należnych podatków z prowincji; (b) korupcją i innymi ekonomicznymi przestępstwami; (c) utrzymaniem wielu wielkich, należących do państwa, przedsiębiorstw, które niezbyt energicznie uczestniczą w rynku i które tracą zdolność do wypłacania pełnych pensji i emerytur. Z 60 do 100 milionów nadwyżki wiejskich pracowników dryfuje między wsiami a miastami, wielu trudni się niepełnoetatowymi, nisko opłacanymi pracami. Powszechny opór do centralnej kontroli oraz osłabienie autorytetu rządu wśród rolników osłabiły chiński system kontroli populacji, program, który jest niezbędny do utrzymania wzrostu standardu życia. Inny długoterminowy minus, związany z szybkim tempem ekonomicznego wzrostu, to zanieczyszczenie środowiska naturalnego, w szczególności powietrza, oraz erozja ziemi i trwałe zmniejszanie się zasobów wody pitnej, zwłaszcza na północy. Chiny w dalszym ciągu tracą ziemie orną z powodu erozji i rozwoju ekonomicznego. Ponadto ustrój kładzie niewystarczający nacisk na badania rolnicze. Przez następne kilka lat napięcie między wysoce zcentralizowanym systemem politycznym a coraz bardziej zdecentralizowanym systemem ekonomicznym może wzrastać. Szybki ekonomiczny wzrost prawdopodobnie będzie kontynuowany ale w tempie opadającym. Powrót Hong Kongu 1 lipca 1997 r. do chińskiej administracji z pewnością umocni już bliskie więzy między dwoma gospodarkami.