Encyklopedię tworzyło ok. 150 wybitnych uczonych, pracowników m.in. takich placówek naukowych jak Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika, Centrum Badań Kosmicznych, Instytut Fizyki Jądrowej im. H. Niewodniczańskiego, Instytut Geografii i Zagospodarowania Przestrzennego Polskiej Akademii Nauk, Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk, Instytut Oceanografii Polskiej Akademii Nauk, Morski Instytut Rybacki, Polska Akademia Nauk, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Uniwersytet Szczeciński, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski i Wyższa Szkoła Morska.

Twórcą koncepcji jest prof. dr hab. Adam Jelonek, a autorami i konsultantami są m.in. prof. prof. Leszek Baraniecki, Jerzy Cyberski, Andrzej Dembicz, Jerzy Dera, Czesław Druet, Bronisław Górz, Barbara Kisiel-Łowczyc, Kazimierz Klimek, Bronisław Kortus, Krzysztof Korzeniewski, Maria Kozanecka, Jerzy M. Kreiner, Jan Lach, Teofil Lijewski, Jerzy Makowski, Stanisław Musielak, Barbara Kisiel-Łowczyc, Janusz Neider, Maria Olech, Andrzej Piskozub, Florian Plit, Andrzej Radomski, Jan Rajman, Marian Rościszewski, Stefan Skiba, Józef I. Smak, Lech Stempniewicz, Stanisław Szwankowski, Jadwiga Warszyńska, Andrzej Werwicki, Józef Wiktor, Krystyna Wiktor, Bogodar Winid, Edward Wiśniewski, Maciej Wołowicz, Andrzej Zieliński, Maria Żmijewska.

Układ Encyklopedii Geograficznej Świata stanowi oryginalne rozwinięcie tematyki encyklopedii geograficznych, niespotykane dotychczas na polskim rynku wydawniczym.

Tomy Encyklopedii poświęcone kontynentom zawierają bogaty materiał informacyjny; we wprowadzeniu przedstawiono położenie geograficzne kontynentu, jego historię poznania widzianą z perspektywy europejskiego kręgu kulturowego, następnie zaprezentowano ogólną charakterystykę środowiska geograficznego (m.in. budowę geologiczną, rzeźbę, klimat, wody, gleby, świat roślinny, świat zwierzęcy), problemy demograficzne i osadnicze oraz gospodarcze uwarunkowane czynnikami zarówno naturalnymi, jak i polityczno-społecznymi. W ramach prezentacji gospodarki omówiono rolnictwo, bazę surowcową, przemysł, komunikację, wymianę towarową i turystykę. Uwypuklono też specyfikę każdego kontynentu. Drugim zasadniczym elementem opisowym są informacje geograficzno-gospodarcze poszczególnych państw, przedstawione - dla celów porównawczych - według tej samej konstrukcji co część kontynentalna.

Informacje o kontynentach i krajach wzbogacone są danymi statystycznymi; podstawowymi źródłami są międzynarodowe publikacje statystyczne ONZ oraz oficjalne roczniki statystyczne wydawane w poszczególnych państwach. Tabele statystyczne prezentują jednolity przekrój czasowy z retrospekcją czasową obejmującą co najmniej 20 lat, aby umożliwić Czytelnikowi śledzenie tendencji rozwojowych prezentowanych zjawisk.

Tomy dotyczące poszczególnych kontynentów stanowią autonomiczne opracowania, zajmujące się obszarami o ściśle ustalonych granicach, bez odniesień do obszarów sąsiednich. Dlatego Wydawnictwo przygotowało oddzielny tom "Ziemia" poświęcony problematyce całego globu ziemskiego, systematyzujący wiele zagadnień, których nie można było poruszyć w tomach poświęconych kontynentom, lub takich, które z konieczności musiałyby się w nich powtarzać. W rozdziale I tego tomu zawarto ogólne wiadomości dotyczące Ziemi, jej powstania, rozmiarów, kształtu i masy, omówiono układ współrzędnych geograficznych oraz rozmieszczenie lądów i mórz na kuli ziemskiej. W rozdziale II zawarto charakterystykę poszczególnych elementów środowiska geograficznego Ziemi: budowę geologiczną, rzeźbę terenu, klimat, wody, gleby, świat roślinny i zwierzęcy oraz zagadnienia dotyczące ochrony przyrody. Dodatkowo w tomie tym zamieszczono opis Arktyki, regionu rozdzielonego między Amerykę Północną i Azję i z tego powodu nie omówionego w tomach poświęconych tym kontynentom. W rozdziale III w całościowy sposób ujęto strukturę polityczną współczesnego świata (mapę polityczną, granice państwowe, współpracę międzynarodową), podsumowując informacje zawarte w tomach regionalnych. Podobnie w rozdziale IV (Ludność) ujęto zagadnienia demograficzne w skali światowej, omawiając rozmieszczenie ludności, ruch naturalny i migracje oraz główne struktury demograficzne. Ponieważ głównym przejawem życia człowieka jest osadnictwo, w tomie "Ziemia" zamieszczono odrębny, V rozdział, w którym omówiono osadnictwo ludów pierwotnych, zagadnienia wsi i miast, a także ukazano zróżnicowanie współczesnej urbanizacji jako miernika rozwoju społeczno-gospodarczego. W rozdziale VI, traktującym o gospodarce światowej, wyeksponowano międzyregionalne zróżnicowania procesów zachodzących w poszczególnych dziedzinach gospodarki, ich czynniki, uwarunkowania, skutki oraz - będące ich rezultatem - powiązania gospodarcze między różnymi częściami świata. Sporo uwagi poświęcono także zmianom strukturalnym w gospodarce światowej rozpatrywanym zarówno w ujęciu gałęziowym, jak i przestrzennym.

Siódmy tom "Oceany i Morza" za względu na specyfikę omawianego środowiska wodnego, które stanowi jedną, niepodzielną całość (lądy rozczłonkowane są na oddzielne bloki zachowujące stałość swojej zasadniczej struktury), przybliża Czytelnikom mało znaną problematykę oraz obecny stan wiedzy o zjawiskach i procesach zachodzących we wszechoceanie, który w około 71% pokrywa powierzchnię naszej planety. Procesy te przebiegają w mikroskali (oddziaływania molekularne) oraz w makroskali (oddziaływania na odległości kilku tysięcy kilometrów) zarówno w toni wodnej, jak i na granicy morze-atmosfera. Są one przedmiotem badań wszystkich nauk przyrodniczych zajmujących się nieożywioną i ożywioną przyrodą środowiska morskiego i obejmują m.in. fizykę morza, chemię morza, geologię morza, meteorologię morską i biologię morza. Pozycja ta prezętuje zagadnienia morskie dotyczące rozwoju oceanografii w ujęciu historycznym, w ujęciu geograficznych podziałów wraz z morfometrią mórz i oceanów, i w ujęciu geologicznym, obejmującym budowę, ukształtowanie dna oceanicznego oraz zasoby surowców na dnie. Blok zagadnień z zakresu właściwości chemicznych, fizycznych i dotyczących dynamiki akwenu oraz roli oceanu w kształtowaniu klimatu poprzedza trzy kolejne rozdziały obejmujące morski świat organiczny, zasoby biologiczne i gospodarkę na morzu. Uzupełnieniem tomu jest słownik specjalistycznych terminów i zjawisk, który wydatnie ułatwia zrozumienie tekstu i poszukiwanie określonych kwestii.

Ósmy tom Encyklopedii Geograficznej Świata przedstawia obecny stan wiedzy astronomicznej. Wyraźny, niemal skokowy wzrost czułości i dokładności obserwacji astronomicznych, który nastąpił w ostatnich latach, każe na nowo formułować wnioski na temat budowy i ewolucji wielu obiektów astronomicznych. Do bardziej spektakularnych należy "zdegradowanie" Plutona, uznawanego dotychczas za najdalszą planetę Układu Słonecznego, do jednego z wielu ciał tzw. Pasa Kuipera. W encyklopedii stosujemy tę nową klasyfikację, choć nie wykluczamy, że dalsze badania peryferii Układu Słonecznego spowodują rewizje naszych poglądów na temat układu Pluton-Charon.

W tomie "Wszechświat" można wydzielić trzy zasadnicze działy. Pierwszy przedstawia zarys historii astronomii, dwa pozostałe zaś zawierają przegląd astronomii współczesnej. W rozdziałach II-V omawiany jest szeroko rozumiany "warsztat pracy" astronomów. Pod tym pojęciem autorzy rozumieją nie tylko zestaw klasycznych narzędzi astronomicznych, których oczywistymi przykładami są teleskopy, ale również różnego rodzaju pojazdy kosmiczne. Do "warsztatu" zaliczona została niejako także mechanika nieba, nieocenione "matematyczne narzędzie badawcze" wykorzystujące podstawowe prawa mechaniki i grawitacji. W kolejnych rozdziałach omówione zostały "ciała niebieskie" ? przedmiot zainteresowania astronomii. Ich opis rozpoczyna się od bliskiego otoczenia Ziemi, Układu Słonecznego, a kończy na krańcach czasu i przestrzeni ? Wielkim Wybuchu. Definicje i objaśnienia, które ułatwiają zrozumienie tekstu rozdziałów lub w zwięzły sposób syntetyzują przedstawiony tam materiał, znajdują się w części hasłowej. Część ta zawiera również liczne informacje o indywidualnych obiektach astronomicznych.

Ostatni tom Encyklopedii Geograficznej Świata poświęcony jest Polsce, w którym problematyka kraju prezentowana jest znacznie obszerniej i dogłębniej niż w tomie piątym pt. "Europa".

Agencja Publicystyczno-Wydawnicza "Opres"
Objętość każdego tomu o formacie B-5 wynosi 416-540 s.,
cena 41-45 zł.

<b color=red>Nakład wyczerpany! </b>