Polinezja Francuska
| Andrzej W. Piotrowski
|
|
|
Jedna z zatok Tahaa |
Bodajże najsławniejszą wizytą były odwiedziny żaglowca Bounty. Wysłany przez Admiralicję statek miał zabrać drzewa chlebowe z wysp. Chlebowce miały stanowić podstawę taniego wyżywienia dla krajowców w rozwijających się szybko posiadłości brytyjskich na Karaibach. Z powodu buntu wszczętego przez porucznika Christiana Fletchera przeciwko kapitanowi Williamowi Blight, statek został opanowany przez buntowników i odpłynął ku dalekim wyspom Pitcairn. Blight i wierni mu ludzie zostali zostawieni na oceanie w statkowej szalupie z zapasami wody i żywności. Bunt stał się sławny z powodu wielu ekranizacji dokonanych w Holywood. Szczególnie ostatni film “Bunt na Bounty” z Marlonem Brando w roli głównej rozsławił statek i jego załogę.
|
Piracka wyspa Teveiroa |
Podczas wizyt europejskich żaglowców na Tahiti rządził miejscowy wódz Tu, który wkrótce dozbrojony przez białych przybyszy podporządkował sobie resztę wysp i jako król Pomare I rozpoczął dynastię Pomare. Ostatni władca Pomare V przekazał wyspy we władanie Francji w 1880 roku. Jego żona Marau Salmon została nominalnie ostatnią królową Polinezji aczkolwiek faktyczną władzę sprawowali już Francuzi. Marau Salmon zmarła w 1934 roku w Papeete. Dzisiaj Polinezja Francuska jest Zamorskim Terytorium Francji. W 1958 roku Generał de Gaulle zdecydował o referendum w Polinezji. Referendum miało zadecydować o przynależności wysp do Francuskiego Commonwealth. Odbyło się ono 29 września 1958 roku i 65% głosujących było za pozostaniem we Francji. Od 1984 roku wyspy posiadają daleko idącą autonomię. Wybierają własnego prezydenta i ministrów odpowiedzialnych za różne departamenty. Posiadają też dwóch deputowanych i jednego senatora we Francuskim Parlamencie. Francja jest reprezentowana na wyspach przez Wysokiego Komisarza Republiki.
|
Tak wyglądają słynne bungalowy |
Mimo rozwoju wielu gałęzi przemysłu wyspy nie są samowystarczalne i pomoc Francji jest do dzisiaj nieodzowna. Podstawą dochodów wysp jest hodowla słynnych czarnych pereł, plantacje wanilli i rybołówstwo. Coraz ważniejszą gałęzią biznesu jest turystyka. Co prawda wyspom daleko jest jeszcze do pozycji Hawajów niemniej jednak z roku na rok jest coraz więcej przybyszy złaknionych polinezyjskich atrakcji. Jakiś czas Francuzi przeprowadzali eksperymenty nuklearne na atolu Mururoa w Archipelagu Tuamotu. Ogółem w ciągu 33 lat przeprowadzono tam 194 kontrolowane wybuchy atomowe. Z tej racji Polinezja Francuska otrzymała bardzo pokaźny zastrzyk pieniędzy, ale tez masę protestów z sąsiednich państw szczególnie z Nowej Zelandii i Australii.
|
Rzeka Aoppomau na wyspie Raiatea |
Polinezja Francuska przez setki lat cieszyła się mianem raju na ziemi. Opowieści o przyjaznych krajowcach, pięknych półnagich tubylczyniach krążyły po starym świecie powodując przyjazd na wyspy znanych ludzi. W 1891 roku na Tahiti przypłynął Gauguin – malarz, którego obrazy namalowane w polinezyjskich plenerach zrobiły go szalenie popularnym. Gauguin przebywał w Polinezji (z małymi przerwami) aż do swojej śmierci 8 maja 1903 roku. Jego grobowiec znajduje się na ukochanych Markizach. Wielcy żeglarze opływający świat za swój obowiązek uważali zawinięcie na Tahiti. Największy przedwojenny żeglarz francuski Alain Gerbault odwiedził Tahiti i Bora Bora podczas swojej podróży dookoła świata w latach 20 i 30-tych. Zakochany w Polinezji powrócił na wyspy po zakończeniu podróży. Jego grobowiec znajduje się w Vaitape na wyspie Bora Bora. Dwukrotnie z wielkim Francuzem spotkał się Władysław Wagner podczas swojego rejsu dookoła świata. Pierwszy raz w Casablance, kiedy Alain Gerault rozpoczynał swoją drugą podróż na Polinezję. Wtedy zanotował w swoim dzienniku podróży, że napotkał trzech polskich żeglarzy rozpoczynających rejs (to błąd, bowiem rejs rozpoczął się w Gdyni tego samego roku) i nie rokował nadziei na pozytywne jego zakończenie.
|
Bora Bora |
Jakież było jego zdziwienie, kiedy za kilka lat spotkał Wagnera na Zjawie III w Papeete. Wielki żeglarz zaprosił polskiego żeglarza na pokład swojego jachtu, aby uczcić wyczyn młodego Polaka. Z Alainem Gerbaultem zaprzyjaźnił się też kolejny Polak: Erwin Weber. Francuz pomógł polskiemu żeglarzowi kupić jacht i podarował mu chronometr używany na pokładzie jego Firecresta. Weber nabył 6 metrowy jacht, który nazwał Farys i odbył samotnie kilka dalekich rejsów pod polską banderą. Cały czas pozostawał w kontakcie z francuskim żeglarzem. W 1938 roku sprzedał jacht i wyprowadził się na stałe do Nowej Zelandii. Polinezje też upatrzył sobie jako dom kolejny sławny żeglarz francuski Bernard Moitessier. Zamieszkiwał tam na swoim jachcie Joshua i tam również zmarł.
Po wojnie polscy żeglarze wielokrotnie zatrzymywali się na Polinezji Francuskiej. W zasadzie każdy prawie rejs dookoła świata zatrzymywał się wyspach. Obecnie nadeszła pora, aby wyspy oglądać z pokładów czarterowanych jachtów. Karaibska Republika Żeglarska w 2006 roku zorganizowała rejs na tym akwenie. Był bardzo udany, a jego uczestnicy – Polacy zamieszkali w Chicago już myślą o następnym.
Źródło: Republika Karaibska
|